بنام خدا
لزوم آشنایی مالکان و مدیران ساختمان ها با نحوه عملکرد موتورخانه
اگر چه عملکرد موتورخانه ساده می باشد اما به دلیل عدم آموزش های ساده در ذهن بسیاری از افراد از موتورخانه غول ساخته شده است . دیده می شود مدیران ساختمان ها به دلیل عدم آشنایی با نحوه عملکرد موتورخانه دچار ترس از موتورخانه هستند که باعث می شود کاملا مطیع نگهداران موتورخانه باشند . در نتیجه جرات هیچگونه نظارتی بر موتورخانه را به خود نمی دهند .
مثلا برای تغییر فصل دادن موتورخانه باید منتظر نگهدار موتورخانه بمانند و ساکنین در سرمای اول فصل پاییز در خانه بلرزند یا در گرمای اول فصل بهار از گرما خفه شوند تا نگهدار بیاید و چند فلکه را ببندد یا باز کند .
توضیح کلی درباره موتورخانه :
آب شوفاژ در کوره ها ( بویلرها ) توسط آتش مشعل ها گرم می شود و توسط آب موتورخانه این گرما به خانه منتقل شده و توسط رادیاتور یا فنکوئل گرما به محیط خانه منتقل می گردد .
نکته مهم اینست که به دلیل اینکه وقتی آب گرم می شود رسوب گذاری می کند و تجهیزات فلزی را می خورد . برای جلوگیری از رسوب گذاری موتورخانه را در یک مسیر بسته ایجاد می کنند تا آب موتورخانه همیشه ثابت باشد و بدون تغییر باشد .
بنابراین یک منبع در بالاترین نقطه ساختمان قرار می دهند تا لوله های شوفاژ را آب نماید . و این آب مدام داخل لوله های شوفاژ می چرخد و گرما را به ساختمان منتقل می کند به همین خاطر آب شوفاژ همیشه قهوه ای است . ( آن منبع مشهور به منبع انبساط است )
تصویر بالا طرح ساده سیستم گرمایش شوفاژ است که نشان می دهد آب موتورخانه در یک سیستم بسته چرخش می کند .
اما مشکل اساسی در موتورخانه برای تهیه آب گرم مصرفی است . چون آب گرم بهداشتی مدام عوض می شود و آب جدید سرشار از رسوبات است که باعث رسوب گذاری شدید در سیستم گرمایش می شود .
بنابراین برای اینکه تجهیزات موتورخانه از خرابی ناشی از رسوب گذاری آب گرم مصرفی در امان باشد یک منبع دو جداره در موتورخانه قرار می دهند که در یک جدار آن آب داغ شوفاژ وارد می شود و در جدار دیگر آن آب بهداشتی شهر وارد می شود و آب گرم بهداشتی با تماس با جدار آب داغ شوفاز گرم می شود .
منبع دو جداره
منبع دو جداره واقعی
در طرح بالا سیستم گرمایش آب گرم مصرفی به موتورخانه اضافه شده است .
اشکال : در این طرح هر وقت آب گرم مصرفی لازم داشتیم باید شیر آب گرم را آنقدر باز بگذاریم تا آب گرم از موتورخانه به شیر برسد . ( اسراف حرام است و عاقلانه نیست ) . پس چه کنیم ؟
راه حل اینست که از پشت شیرهای آب گرم مصرفی یک لوله به موتورخانه بر گردانیم و آن را به یک پمپ کوچک وصل کنیم تا آب گرم را مدام هم بزند که همیشه آبگرم پشت شیر باشد .
طرح کامل و بهینه یک موتورخانه ساده و استاندارد است .
چند توضیح :
1- با توجه به اینکه آب با حرارت دیدن شدیدا رسوب گذاری می کند رسوب زیادی داخل منبع آب گرم مصرفی جمع می شود و این رسوب مانع انتقال حرارت از آب شوفاژ به آب بهداشتی می شود . بنابراین پر چالش ترین قسمت موتورخانه سیستم آب گرم مصرفی است .
توجه ویژه : هر چه موتورخانه با دمای پایین تری کار کند رسوب گذاری داخل منبع آب گرم به مراتب کاهش خواهد یافت بنابراین لازم است حداکثر دقت در عملکرد موتورخانه و تنظیمات دمای موتورخانه صورت گیرد تا هزینه های سرسام آور نگهداری موتورخانه کاهش یابد .
راهکار رسیدن به این موضوع مهم استفاده از سیستم هوشمند موتورخانه است . هوشمند سازی موتورخانه باعث می شود دمای موتورخانه و دمای آب گرم مصرفی همیشه در حد متعادل بماند و از ایجاد حرارت زیادی جلوگیری شود .
محصولات هوشمند سازی موتورخانه را ببینید
2- برای انتقال حرارت آب گرم شوفاژ به آب سرد بهداشتی غیر از منبع دو جداره از انواع تجهیزات دیگر نیز استفاده می شود که مرسوم ترین روش منبع کوئل است .
برای افزایش سطح انتقال حرارتی به جای استفاده از منبع دو جداره , داخل منبع آب گرم مصرفی لوله هایی را عبور می دهند که به آن کوئل گفته می شود . منبع کوئل دارای بازدهی بیشتری نسبت به منبع دوجداره است .
3- متاسفانه از قدیم مرسوم بوده است که یک پمپ گرمایش برای چرخش آب داخل رادیاتورها و منبع آب گرم مصرفی می گذاشته اند و این غلط امروزه همچنان تکرار می شود . ( یعنی به جای پمپ P1 و P2 یک پمپ قرار می دهند )
اشکال این روش اینست که گاهی نیاز به گرمایش آب گرم مصرفی داریم و نیاز به گرمایش رادیاتور نداریم اما برای اینکه آب گرم مصرفی سرد نشود باید پمپ روشن شود و این باعث گرم شدن داخل ساختمان و کلافگی ساکنین می گردد .
یا اینکه گاهی نیاز به گرمایش داخل ساختمان است و نیاز به گرمایش آب گرم مصرفی نیست . برای تامین گرمایش ساکنین ساختمان پمپ روشن می شود و اجبارا دمای آب گرم مصرفی خیلی بالا می رود . ( در نظر داشته باشید که در منبع آبگرم مصرفی با افزایش دما شدیدا رسوب گذاری افزایش می یابد )
بنابراین چه از نظر بهینه سازی مصرف انرژی و چه از نظر کاهش هزینه های نگهداری موتورخانه که امروزه سرسام آور شده است لازم است حتما دو پمپ به صورت زیر قرار داده شود.
نکته مهم اینکه در موتورخانه ها گاهی دو پمپ قرار می دهند اما به صورت زمستانی تابستانی . زمستان ها پمپ بزرگ را روشن می کنند و تابستان ها پمپ کوچک را . مانند شکل زیر .
این روش هم اشتباه است . چون پمپها دارای دو مسیر جدا می باشند .
