******دستگاه هوشمند موتورخانه چگونه باعث کاهش مصرف موتورخانه می شود ؟
سیستم هوشمند موتورخانه بر اساس دمای هوای آزاد دمای کوره و دمای آب گرم مصرفی را در هر لحظه محاسبه می کند . به این دماهای محاسبه شده لحظه ای ست پوینت می گویند . ست پوینت کوره و ست پوینت آب گرم مصرفی . هر چه دمای هوای آزاد سردتر باشد مقدار ست پوینت ها بیشتر و هرچه دمای هوای آزاد کمتر باشد مقدار ست پوینت ها کمتر خواهد بود .
دستگاه کنترل هوشمند موتورخانه ست پوینت های محاسبه شده را با دماهای واقعی مقایسه نموده و فرمان لازم را به مشعل و پمپ ها صادر می کند .
نتیجه این عملکرد این خواهد شد که در هرلحظه فرمان به تجهیزات موتورخانه بر اساس نیاز ساختمان صادر خواهد شد .
اما سیستم سنتی دستی موتورخانه همیشه دمای ثابت دارد و تنظیمات موتورخانه همیشه برای بدترین شرائط کاری است . مثلا در سیستم دستی دمای موتورخانه همیشه برای حداکثر مصرف آب گرم مصرفی تنظیم می شود است ( با اینکه حداکثر مصرف آب گرم مصرفی معمولا در پنجشبه و جمعه بعد از ظهر ها می باشد ) . یا اینکه برای رادیاتورها در شب های سرد زمستان دمای بیشتری نسبت به روز لازم است .
علاوه بر این با توجه به اینکه سیستم هوشمند موتورخانه عملکرد موتورخانه را یکپارچه رصد می کند کمک زیادی به کاهش بیشتر مصرف گاز می کند . یکی از مزایای این کنترل یکپارچه موتورخانه در سیستم آب گرم مصرفی است . وقتی دمای آبگرم مصرفی افت نماید دستگاه هوشمند فرمان می دهد دمای کوره افزایش یابد و لازم نیست مثل سیستم دستی همیشه دمای موتورخانه بالا باشد .
نتیجه مقایسه سیستم دستی و هوشمند موتورخانه این خواهد بود که سیستم هوشمند در بسیاری از مواقع دمای موتورخانه را پایین تر از سیستم دستی تنظیم می نماید که باعث کاهش مصرف و کاهش استهلاک موتورخانه خواهد شد .
******میزان کاهش مصرف هوشمند سازی موتورخانه چقدر خواهد بود ؟
درباره این موضوع نمی توان برای همه موتورخانه ها یک عدد مشخص ارائه نمود . میزان بهینه سازی ناشی از سیستم هوشمند به عوامل مختلفی از جمله شرائط کار دستی موتورخانه و تجهیزات موتورخانه بستگی دارد .
آنچه که ادعا می شود میزان کاهش مصرف گاز در موتورخانه مسکونی حداقل 10 درصد و در موتورخانه اداری حداقل 40 درصد است . ( به شرط اینکه موتورخانه اداری قبلا شبها خاموش نمیشده است ) . اما اعداد ثبت شده کاهش مصرف برای مسکونی تا 40 درصد و حتی در مقایسه با پر مصرف ها خیلی بیشتر از اینها نیز ثبت شده است .
بنابراین جواب مشخصی به این سوال نمی توان داد و حتی کارشناس هم پس از بازدید فقط می تواند حدود کاهش مصرف را با احتمال بیان کند . اما پاسخ مشخصی که در جواب این سوال می توان داد میزان مصرف متعادل ساختمان است . مصرف گاز متعادل ساختمان مسکونی در شمال تهران به ازای هر متر مربع زیر بنا ماهانه 6.5 متر مکعب گاز و در تابستان به ازای هر واحد 60 متر مکعب می باشد و البته این مصرف متعادل است و مصرف گاز را می توان تا نصف این اعداد هم کاهش داد و ما در این موارد قبوض قابل ارائه داریم .
بر اساس قبوض زمستان 1403 چنانچه ساختمانی این مقادیر مصرف گاز متعادل را رعایت نماید به ازای هر هزار متر مربع زیر بنا ماهانه حدود یک میلیون هزینه گاز خواهد داشت .
****آیا امکان نصب دستگاه هوشمند موتورخانه در موتورخانه های قدیمی وجود دارد ؟
پاسخ مثبت است . البته باید در نظر داشت که دمای موتورخانه هوشمند متغیر است . مثلا ممکن است روزها رادیاتورها سرد باشد و شبها گرم . که این باعث کمی تنش حرارتی در لوله ها و تجهیزات می شود .
چنانچه در لوله ها پوسیدگی وجود داشته باشد و پوسیدگی توسط رسوب آب پر شده باشد تنش حرارتی می تواند باعث نشت آب از نقاط پوسیده شود .
نکته دیگر درباره تنش حرارتی آب موتورخانه اینست که بر اثر تغییر دمای آب حجم آب تغییر می کند و اضافی حجم آب به داخل منبع انبساط می رود . چنانچه حجم منبع انبساط نسبت به ساختمان خیلی کم باشد یا اینکه شناور منبع انبساط تنظیم نباشد هنگام افزایش دما حجم آب اضافی به منبع انبساط وارد می شود و چون منبع انبساط فضای خالی ندارد سر می رود .
سر رفتن منبع انساط علاوه بر اسراف آب باعث هدر رفتن گرما می شود .
البته درصورتیکه موتورخانه رسوب زدا نداشته باشد اشکال بزرگ هدر رفتن آب شوفاژ جایگزینی آب جدید و جذب رسوب آب جدید به لوله ها و تجهیزات می باشد .
بنابراین لازم است در هر حال و مخصوصا هنگام نصب سیستم هوشمند موتورخانه منبع انبساط بازدید شود و شناور طوری تنظیم شود که هنگام نوسان دما آب در قسمت خالی منبع انبساط ذخیره شود .
گفتگو در اینباره در اینستاگرام
*****دستگاه هوشمند خارجی بهتر است یا داخلی ؟
البته که نمی توان درباره شرکتی مثل زیمنس که تجهیزات کنترل موتورخانه تولید می کند نظر داد یا خرده ای گرفت چرا که آنها دارای امکانات فراوان با نیروهای تحقیقاتی بسیار و پروژه های بسیارهستند .
اما چند نکته درباره کنترل هوشمند موتورخانه زیمنس ارائه می شود .
اول اینکه ساختار موتورخانه های اروپا با ساختار موتورخانه های ایران متفاوت است . هنگام تنظیمات اولیه کنترل موتورخانه زیمنس اولین کار انتخاب نوع موتورخانه می باشد . بیش از چهل نوع ساختار برای انتخاب ارائه می دهد که شاید یکی از آنها به موتورخانه های ایران نزدیک باشد . به هر حال اینکه آیا کنترلر زیمنس می تواند عملکرد بهینه برای موتورخانه های ایران داشته باشد نیاز به تحقیق دارد .
از نظر قیمت هم سیستم هوشمند موتورخانه زیمنس چندین برابر قیمت دستگاه های ایرانی است .
چند نکته :
در بازار ایران یک ورژنی از دستگاه هوشمند موتورخانه زیمنس ارائه می شود که استوک است . ورژن های بروز زیمنس rmh760 و rmk770 است .
زیمنس صنعتی که plc تولید می کند برای موتورخانه مناسب نیست چراکه برنامه نویس باید روی آن برنامه بنویسد . واقعیت اینست که کنترل موتورخانه کاری پیچیده است که نوشتن برنامه هوشمند آن نیاز به شناخت دقیق موتورخانه و گرفتن بازخورد از برنامه های نوشته شده برای موتورخانه می باشد. در صورت لزوم از زیمنس ساختمان که سوئیسی است و دستگاه مخصوص موتورخانه دارد باید استفاده شود .
******چند سنسور برای دستگاه هوشمند موتورخانه لازم است ؟
سنسور هوای آزاد : توسط دمای گزارش شده از سنسور هوای آزاد دماهای تنظیمی – ست پوینت – مورد نیاز دستگاه هوشمند موتورخانه محاسبه می شود . دمای تنظیمی کوره و دمای تنظیمی آب گرم مصرفی .
کاربرد دیگر سنسور هوای ازاد محاسبه میزان پیش گرمایش موتورخانه است .
کاربرد دیگر سنسور هوای آزاد برای جلوگیری از یخ زدگی موتورخانه است .
سنسور کوره : سیستم هوشمند موتورخانه توسط سنسور کوره که در کلکتور خروجی کوره ها نصب می شود فرمان لازم روشن و خاموش را به مشعل ارسال می کند .
اگر دمای کوره بیش از دمای تنظیمی کوره باشد و همچنین دمای آب گرم مصرفی بیش از دمای تنظیمی آب گرم مصرفی باشد فرمان خاموش به مشعل ها صادر می شود و اگر دمای کوره یا دمای آب گرم مصرفی کمتر از دمای تنظیمی محاسبه شده باشد مشعل روشن می شود .
سنسور آب گرم مصرفی : دمای آبگرم مصرفی را گزارش می کند و در صورت کمتر شدن دما از دمای تنظیمی آبگرم مصرفی فرمان لازم به مشعل و پمپ ها صادر می شود . اگر ساختمان چند زون آب گرم مصرفی داشته باشد هر زون یک سنسور آبگرم مصرفی لازم دارد . البته در ساختمانهایی که حمام استفاده نمی کنند سنسور آبگرم مصرفی لازم نیست . – چون هنگام کاهش دمای آبگرم مصرفی باعث روشن شدن مشعل و پمپها می شود و مصرف گاز زیاد می شود .
البته این منطق کلی کار است و عملا در برنامه نویسی جزئیات بسیار رعایت می شود .
**همین سه سنسور برای کار دستگاه هوشمند موتورخانه کافی است اما برای بعضی عملکردها می توان سنسورهای بیشتری در موتورخانه قرار داد که عبارت از موارد زیر است :
سنسور دمای برگشت آبگرم مصرفی : این سنسور تقریبا هیچ اطلاعات صحیح و قابل استفاده ای برای سیستم هوشمند ارائه نمی دهد . بنابراین هیچ نیازی به این سنسور نیست .
سنسور دمای برگشت لوله کوئل منبع آبگرم مصرفی : این سنسور تقریبا هیچ اطلاعات صحیح و قابل استفاده ای برای سیستم هوشمند ارائه نمی دهد . بنابراین هیچ نیازی به این سنسور نیست .
سنسور در خروجی هر یک از کوره ها : این سنسور ها اگر برنامه مناسبی برای آن در سیستم هوشمند موتورخانه نوشته شده باشد مفید است .
سنسور برگشت رادیاتور : در صورتیکه روی پمپ رادیاتور یا فنکوئل اینورتر نصب شده باشد این سنسور برای کنترل این اینورتر لازم است . بعضی شرکت ها ادعا می کنند با این سنسور بار حرارتی ساختمان را محاسبه می کنند که البته برای اساس تحقیقات و دیتا برداری هایی که انجام داده ایم به چنین چیزی نرسیده ایم . فقط در صورتیکه دبی سنج در لوله گرمایش ساختمان وجود داشته باشد امکان محاسبه بار حرارتی ساختمان وجود دارد .
سنسور داخل محیط ساختمان : در صورتیکه سیستم هوشمند موتورخانه برنامه مناسب داشته باشد می توان کنترل دمای داخل ساختمان را بر اساس دمای گزارش شده از این سنسور انجام داد .
**********آیا نصب شیر برقی برای هوشمند سازی موتورخانه لازم است ؟
خیر .
توضیح اینکه برای اینکه آب هنگام گرم شدن رسوب گذاری می کند یک منبع جدا برای گرمایش آب گرم مصرفی نصب می شود که از طرفی آب داغ شوفاژ وارد لوله های داخل منبع می شود و از طرفی آب شهر وارد منبع می شود و آب شهر با تماس با لوله ها – کوئل – گرم میشود و به این ترتیب آب شوفاژ از آب گرم مصرفی جدا می شود .
برای کنترل دمای آب گرم مصرفی بعضی شرکت های سازنده دستگاه هوشمند موتورخانه شیرهای برقی سر راه لوله های شوفاژ نصب کردند که وقتی نیاز به گرمایش محیطی داخل ساختمان نیست این شیرها قطع شوند و اجازه ندهند آب موتورخانه داخل رادیاتور و فنکوئل بچرخد .
از نظر تئوری این کار درست است اما از نظر عملی این کار چند ایراد دارد .
- هم شیر برقی هزینه زیادی دارد و هم نصب شیر برقی هزینه زیادی دارد
- تعمیرات شیر برقی زیاد است
- پمپ بزرگ موتورخانه همیشه باید روشن باشد و برق زیادی مصرف می کند و باعث تلفات انرژی از طریق دودکش کوره ها می شود .
بهترین کار نصب پمپ مجزا برای گرمایش کوئل و گرمایش رادیاتور یا فنکوئل است . دستگاه هوشمند موتورخانه هر وقت لازم باشد پمپ گرمایش آب گرم مصرفی – کوئل – را روشن می کند و هر وقت لازم باشد پمپ گرمایش رادیاتور و فنکوئل را روشن می کند . با این روش هم مصرف برق هم مصرف گاز و هم تعمیرات موتورخانه کاهش خواهد یافت . البته این پمپ در برخی موتورخانه ها نصب شده است.
*******آیا امکان جمع دستگاه هوشمند موتورخانه و سنسور مونوکسید کربن در یک دستگاه امکان دارد ؟
بر اساس توصیه و روش نصب سنسور مونوکسید کربن باید در ارتفاع نیم متری زیر سقف نصب گردد و همچنین مکانهایی در فاصله مشعل باید داشته باشد .
اما امکان نصب دستگاه هوشمند موتورخانه در فاصله نیم متری سقف وجود ندارد .
8-
برای دستگاه هوشمند موتورخانه plc بهتر است یا کنترلرهای هوشمند موتورخانه موجود در بازار؟
چه پی ال سی و چه کنترلر های هوشمند موجود در بازار هر کدام عملکرد مطمئنی داشته باشند مناسب کنترل موتورخانه هستند .
نکته مهم اینست که برنامه نویسی کنترل موتورخانه علاوه بر اینکه نیاز به شناخت کامل موتورخانه دارد باید پس از تحلیل دیتای عملکرد موتورخانه و پس از خطازدایی های زیاد انجام شود .
دیده می شود عده ای گول اسم بزرگ plc را می خورند و پی ال سی ایی تهیه می کنند که تجربه یک برنامه نویس هوشمند موتورخانه در آن پیاده نشده است .
دانستن این نکته مهم است که فقط برنامه قسمت کنترلی یک دستگاه هوشمند ساده به راحتی به بیش از نهصد خط برنامه می رسد که گاهی یک اشتباه کوچک یا یک ندانم کاری کوچک باعث به هم ریختن همه چیز در موتورخانه می شود .
گاهی دیده شده است که فرمانهای دستگاه هوشمند پل بوده است در واقع فرمانی به موتورخانه نمی داده است و فقط در ظاهر نمایشگر دستگاه هوشمند در حال کار بوده است . نتیجه عدم تسلط کامل در برنامه نویسی هوشمند موتورخانه چیزی جز ظاهر سازی در هوشمند سازی موتورخانه نیست .
